ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ: Η φθινοπωρινή αγαλλίαση των γεωργών

Της Νόρας Κωνσταντινίδου

0
4533

Το μεγαλύτερο μέρος του εορτολογίου της χριστιανοσύνης είναι συνδεδεμένο με τη μάνα γη. Στο σύνολο των Θεομητορικών εορτών ο σεβασμός αλλά και η κάθε μια χωριστή απότιση τιμής που αποδίδεται στη Μεγαλόχαρη, σχετίζεται με τη γεννήτορα του Χριστού και σε ένα μέρος με τη γήινη υπόστασή της. «Ω! Δέσποινα του κόσμου, ύμνοις τιμήσωμεν».
Στη γενέθλιο ημέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου), στους παρεμφερείς ψαλμούς της επετείου τη συνδετική αναφορά την πραγματοποιεί η λέξη γέννηση, η οποία αντικαθίσταται με τη φράση, «βλάστημα φυτού». Επομένως η λέξη γη σχετίζεται με την πρόταση του αφιερωματικού ύμνου, όπως: «… εξ ακάρπου γαρ ρίζης φυτόν ζωηφόρον εβλάστησεν ημίν την μητέρα αυτού».
Όταν, η μόνη μεταξύ των γυναικών, κόρη ανύφευτος, ευλογημένη, αγνή προσφέρεται από τους οικείους της (τον Ιωακείμ και την Άννα), ως αγία, εις τα άγια των αγίων για να κατοικήσει στο ναό, η βούληση του Θεού βρίσκει την αναμενόμενη ανταπόκριση. Η είσοδος της Υπεραγίας Θεοτόκου στο ναό τιμάται στις 21 Νοεμβρίου. «Σήμερον, (γράφεται στον ψαλμό που ακολουθεί) τω ναώ προσάγεται η πανάμωμος παρθένος εις κατοικητήριον του παντάνακτος Θεού και πάσης της ζωής ημών τροφού. Σήμερον το καθαρώτατον αγίασμα ως τριετίζουσα δάμαλις εις τα άγια των αγίων εισάγεται. Ταύτην εκβοήσωμεν, ως ο άγγελος˙ Χαίρε, μόνη εν γυναιξί ευλογημέμη». Στο παραπέρα ψαλλόμενο μέρος των στιχηρών αναφέρεται η Θεοτόκος ως «καρπός ευκλεής», όπως γράφεται στο ΜΕΓΑ ΙΕΡΟ ΣΥΝΕΚΔΗΜΟ: «Επαγγελίας αγίας και ο καρπός ευκλεής, η Θεοτόκος όντως ανεδείχθη τω κόσμω των πάντων υπερτέρα».
Στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου που πραγματοποιείται στις 25 Μαρτίου, ο εντεταλμένος του Θεού και με πρωταγωνιστικό ρόλο στο άγγελμα της ημέρας, ο Άγγελος Κυρίου, προσφέρει στην Αειπάρθενο ένα από τα ωραιότερα γεννήματα της γης, το ευωδιαστό, συμμετρικό κι ολόλευκο κρίνο. Χαιρετίζει την Αειπάρθενο Μαρία μέσα στο ναό με τα λόγια: «Χαίρε, γη άσπορε˙ χαίρε, βάτε (γέννημα γης κι ο βάτος) άφλεκτε˙…». Η άφλεκτος βάτος με ποιητική την προσομοίωση.
Το μεγάλο γεγονός της Κοιμήσεως της υπεραγίας, δεσποίνης ημών Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου δεν αφήνει περιθώρια στον ανασασμό. Στον εσπερινό ο ιεροψάλτης αποδίδει με δέος ψαλτικά το γραπτό λόγο που έχει πάνω στο αναλόγιο μπροστά του. «Ω του παραδόξου θαύματος! η πηγή της ζωής εν μνημείο τίθεται και κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται». Οι Άγγελοι την κοίμηση της Θεοτόκου βλέποντες εξεπλήττοντο: «Πώς η παρθένος απαίρει (απομακρύνεται) από της γης εις τα άνω».
Δυσκολονόητη θα είναι η απάντηση στην παραπάνω απορία. Καθότι το «το ρόδο της ζωής», η Παναγία για τα ανθρώπινα μέτρα δύναται μια και μόνη επιλογή να χρησιμοποιεί. «Να παραμένει αμάραντο το ρόδο». Με τέτοιου είδους ικασίες ο γεωργός θα ατενίζει με τη φαντασία του την Παναγία στη κάθε ετήσια σπορά της γης του. Θα αγάλλεται, όσο θα τρέφει την αίσθηση ότι του παραστέκεται η καλή του τύχη και η Παναγιά. Ίσως γι αυτό, με την πρώτη γεμάτη χούφτα του από σπόρους θα κάνει ο γεωργός την αρχή για τη σπορά του έτους, την αρχησπορά, όπως την ονοματίζει. Θα σημειώσει σπέρνοντας το σημείο του Σταυρού, και θα αφεθεί στη χάρη Του και ταυτόχρονα στο έλεος των καιρικών συνθηκών με το.. «Δόξα Σοι ο Θεός στο στόμα». Στην ουσία δεν καταγίνεται με άγνωστες για τους παλαιμάχους της αγροτιάς διεργασίες. Στηρίζεται πάνω σε μαθήματα γνωστικά, ωστόσο πεπαλαιωμένα, όπως τις είδε στην πράξη από τους οικείους του τον παππού του, τη γιαγιά του. Την Παράδοση που συνοδεύει τα πεπραγμένα του Νοεμβρίου και κυρίως τις από χρόνια συνήθειες του σπαρσίματος των σπόρων του σιταριού δε χρειάζονται οι αναζητήσεις να τις βρει και να τις γνωρίσει. Τις βρίσκει στα παρώνυμα της Παναγίας. Δεν είναι λίγα τα προσωνύμια που λέγονται για τη Θεοτόκο των Εισοδίων του Νοεμβρίου, όπως: Παναγία η Αρχισπορίτισσα, Παναγία η Μεσοσπορίτισσα, Παναγία η Μετασπορίτισσα ή απλά και μόνο Σπορίτισσα.
Το είδος των σπόρων που σπέρνονται στον τελευταίο μήνα του Φθινοπώρου, με τις πρώτες βροχές του Νοεμβρίου είναι ζωτικής σημασίας. Πρόκειται για το σιτάρι που αποτελεί την πρώτη ύλη για το αλεύρι που θα γίνει ζύμη και στη συνέχεια ψωμί, άρτος. «Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον». Αυτή είναι η καθημερινή επίκληση στην πρωινή ή βραδινή προσευχή των χριστιανών, όπου γης. Αυτό δε σημαίνει, πως είναι ευκαταφρόνητοι οι παρεμφερείς καρποί που σπέρνονται στα σιταροχώραφα, όπως το κριθάρι, η σίκαλη η βρώμη. Η ποικιλία των σπαρτών αποβαίνει προς όφελος των καλλιεργητών.
Απαραίτητη είναι η συγκομιδή των σιτηρών την εποχή του θέρους. Όπως αναγκαία είναι η καθημερινή ενασχόληση με το μάζεμα του ελαιόκαρπου. Αλλά και ο τρύγος δεν αποστερεί τα βαρέλια από το χυμό του λίνου. Οι αμπελώνες εκδικούνται τους άεργους. Ο λαός με την πείρα του, όσο κι αν η σύναξη της παραγωγής γύρω από την ημερομηνία – σταθμό των Εισοδίων της Θεοτόκου θα του προσφέρει την αγαλλίαση από την επάρκεια της συγκομιδής, θα λέει το πασίγνωστο: «Θέρος, τρύγος, πόλεμος». Τα καλά με κόπους αποκτώνται, μας έλεγαν οι δάσκαλοι μας.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!